سپتیک تانک (Septic Tank)

سپتیک تانک (Septic Tank) به ساده ­ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی اطلاق می گردد که در آن تصفیه مکانیکی یا ته نشینی و تصفیه زیستی به واسطه باکتری های بی هوازی که در آن وجود دارد، انجام می شود. سپتیک تانک در گروه مخازن ساده و پرکاربرد برای انواع تصفیه خانه های فاضلاب، مخصوصاً فاضلاب های بهداشتی- انسانی به شمار می رود.

مخزن سپتیک تانک دارای حوضی برای ته نشینی مواد است که در آن فاضلاب به صورت متناوب و سرعت کم وارد شده و با توجه به این که زمان طولانی در مخزن باقی می ماند، مواد معلق موجود در آن ته نشین می شوند و به شکل لجن در می آید. پس از تشکیل مواد لجن مانند در کف سپتیک تانک، باکتری های بی هوازی وارد عمل شده و باعث هضم مواد ته نشین شده می شوند. به عبارت دیگر می توان گفت که فاضلاب ته نشین شده در قسمت پایینی سپتیک تانک، به واسطه تصفیه بی هوازی، تصفیه شده و مواد آلی و معلق در آن تجزیه می گردد.

کاربرد مخزن سپتیک تانک

سپتیک تانک مخزنی است که با ته نشینی مواد دفنی در آن، تجزیه بیولوژیکی توسط باکتری های بی هوازی و زهکشی به منظور تصفیه فاضلاب صورت می گیرد. این نوع از مخازن در اماکن و مناطقی که سیستم زهکشی ضعیف است و دسترسی به شبکه فاضلاب ندارند، بسیار پرکاربرد می باشد.

سپتیک تانک از جمله ساده ترین انواع تصفیه خانه و همچنین پر کاربردترین سیستم برای تصفیه فاضلاب مخصوصا فاضلاب بهداشتی- انسانی می باشد. در این نوع از مخازن تصفیه فیزیکی و زیستی به ترتیب بر اساس ته نشینی و فعالیت باکتری های بی هوازی انجام می گیرد.

سپتیک تانک از مخزنی آجری، پلاستیکی، بتنی و یا فایبرگلاس می باشد که به قرارگیری آن به صورت زیر زمینی است و فاضلاب با سرعت کمی و متناوب به آن وارد شده و ته نشین می گردد. پس از گذشت زمانی طولانی، مواد معلق و شناور موجود در فاضلاب ته نشین شده و تجزیه بیولوژیکی آن صورت می گیرد.

هنگامی که تجزیه بیولوژیکی آغاز می شود مواد آلی موجود در فاضلاب که اکنون ته نشین شده، تحت تأثیر واکنش های بی هوازی قرار گرفته و تصفیه آن ۵۰ تا ۶۰ درصد انجام می شود. می توان سپتیک تانک را از ساده ترین انواع تأسیسات فاضلاب اطلاق کرد زیرا در مناطقی که امکان زدن چاه وجود ندارد مانند مناطقی که سطح آب های زیرزمینی بسیار بالاتر از حد معمول می باشد یا مناطقی مانند روستاها که به سیستم فاضلاب مرکزی متصل نمی شوند و همچنین حجم فاضلاب آن ها کم است، کاربرد دارد.

مسأله ای که در مورد سپتیک تانک وجود دارد این است که خروجی آن به میزانی نیست که بتوان آن را برای آبیاری به کار گرفت و یا آن را به سمت رودخانه هدایت کرد. به طور معمول پساب حاصل از تصفیه فاضلاب، در میدان تخلیه سپتیک قرار می گیرد که در نهایت سبب تصفیه بیشتر می گردد. البته باید توجه داشت که تخلیه پساب در میدان سپتیک ممکن است منجر به آلودگی آب های زیرزمینی شده و مشکلاتی را ایجاد کند.

تعریف اصطلاح « سپتیک »

سپتیک به محیطی اطلاق می شود که توسط باکتری های بی هوازی درون مخزن ایجاد می گردد. باکتری های بی هوازی تمامی زباله ها و مواد آلی موجود در مخزن را تجزیه می نمایند. سپتیک تانک را می توان همراه با سایر واحدهای تصفیه خانه فاضلاب اعم از سیستم های هوازی (هوادهی اجباری مصنوعی) و یا بیوفیلترها مورد استفاده قرار داد.

لجن فاضلاب با سرعت خاصی تشکیل می شود که به آن سرعت تجمع لجن گفته می شود، لازم به ذکر است که سرعت تجمع لجن بیشتر از سرعت تجزیه توسط باکتری های بی هوازی می باشد. با توجه به مطالب ذکر شده لجن تجمع یافته باید به صورت دوره ای از مخزن تخلیه گردد که این کار به صورت هر ۶ ماه الی سالی یکبار انجام می شود و دفع لجن ته نشین شده به شکلی مناسب دفع انجام می گیرد.